Tứ đại danh dược trong Đông y là gì?

Sức khỏe được xem là vốn quý giá nhất của con người, bởi vì khi có sức khỏe tốt chúng ta sẽ có một tinh thần thoải mái và hiệu quả công việc cao. Chính vì vậy, con người luôn miệt mài tìm kiếm những sản vật để bồi bổ cơ thể và tăng cường sức khỏe. Trải qua hàng nghìn năm, những sản vật đó ngày càng được biết đến nhiều hơn. Trong đó bao gồm tứ đại danh dược với công dụng bồi bổ dương khí, đem lại nhiều lợi ích sức khỏe thần kỳ. Vậy Tứ đại danh dược trong Đông y là gì?

Tứ đại danh dược trong Đông Y bao gồm Sâm Nhung Quế Phụ. Nhưng để hiểu đúng về tứ đại danh dược nhiều người vẫn đang nhầm lẫn. Hôm nay tôi sẽ giải thích 4 thành phần Sâm Nhung Quế Phụ cho quý khách được rõ. Vậy thực sự 4 đại danh dược có bổ dưỡng như “lời đồn xa xưa” hãy cùng chúng tôi tìm hiểu dưới đây!

Sâm – Nhân sâm

Nhân sâm thường mọc trong điều kiện môi trường khắc nghiệt. Để thích nghi với thời kỳ có nhiệt độ thấp trong năm, toàn bộ phần trên mặt đất của cây bị tàn lụi qua mùa đông. Chồi ngủ ở đầu rễ củ hình thành ngay từ giữa mùa hè, trong suốt mùa thu – đông tồn tại trong trạng thái “ngủ” và chỉ mọc lên khỏi mặt đất vào đầu mùa xuân năm sau. Thường cây sau 6 năm có thể thu hoạch được để chế biến thành phẩm.

Thành phần chính trong Nhân sâm là saponin gồm các ginsenosides cùng 7 hợp chất polyacetylen, 17 axit béo (axit palnitic, axit stearic, oleic, ) trong đó có đủ 8 loại axit cần thiết cho cơ thể và 20 nguyên tố hóa học Fe, Mn, Co, Se, K.

Trong y học cổ truyền, nhân sâm tác động đến năm tạng (tâm, can, tỳ, phế, thận) giúp yên tinh thần, giải độc, chống viêm gan, tác dụng kiểm soát kết tập tiểu cầu, tác dụng kháng tiểu đường, tránh xơ cứng động mạch, tăng cường sinh lý.

Theo Đông y, nhân sâm có vị ngọt, hơi đắng. Cuốn Bản Thảo Cương Mục của ý Thời Trân còn ghi chép, nhân sâm giúp bồi bổ ngũ tạng, phù hợp cho cả nam và nữ. Cuốn Thần Nông Bản Thảo Kinh thì nhân sâm luôn được đề cao. Song các cuốn sách này cũng lưu ý người sử dụng tuyệt đối không được lạm dụng bởi nhân sâm tuy quý, bổ dưỡng nhưng dùng không đúng cách sẽ gây hại cho sức khỏe.

Nhung – Nhung hươu (Lộc nhung)

Nhung hươu, nai là một vị thuốc quý thứ 2 trong tứ đại danh dược của y học cổ truyền: Sâm, nhung, quế, phụ. Nó đã được dùng lâu đời từ khoảng hơn 1500 năm trước đây. Không những ở Việt Nam mà còn nhiều nước trên thế giới như Trung Quốc, Liên Xô, Hungari, Triều Tiên, Nhật Bản cũng rất ưa chuộng nhung hươu nai.

Theo y học cổ truyền, nhung hươu, nai có vị ngọt, mặn, tính ấm, không độc, vào 3 kinh thận, can, tâm, có tác dụng bổ thận, tráng dương, sinh tinh, bổ tủy, ích huyết, mạnh gân xương, giảm hiện tượng mệt mỏi, lao lực, làm lành vết thương. Người dùng nhung hươu, thấy tinh thần sảng khoái, cơ thể khỏe mạnh, ăn được nhiều, ngủ tốt, chóng lên cân.

• Riêng đối với sức khỏe nam giới, từ lâu Nhung hươi được biết đến như một “thượng dược” với sức khỏe quý ông.

Quế – Nhục quế Trà My

Nhục quế là vị thứ 3 trong Tứ Đại Danh Dược: Sâm Nhung Quế Phụ. Quế ở đây được hiểu đơn giản là nhục quế có vị cay, tính ôn và hơi có độc. Đông y xếp quế vào nhóm những dược liệu có vị cay nóng và có hiệu quả cao trong bổ trợ hỏa dương, lấy lại dương khí và cải thiện sức khỏe hiệu quả. Cho đến nay, cả Đông y và Tây y đều đánh giá cao quế. Mặc dù trên thế giới có rất nhiều loại quế khác nhau nhưng tại Việt Nam, có hai loại quế được đánh giá cao là quế Trà My và quế Thanh Hoá. Riêng lớp vỏ được bóc từ cành quế được gọi là Quế Thượng Biểu.

Từ lâu, quế được các thầy thuốc Đông y cũng như Tây y nghiên cứu thành phần, lợi ích. Cuốn Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam của GS Đỗ Tất Lợi cũng đã nhắc rất nhiều về quế và luôn đánh giá cao những lợi ích mà quế đem lại. Hơn thế, việc quế được xếp vào nhóm tứ đại danh dược cũng đủ để hiểu giá trị dược chất và lợi ích của quế trong các bài thuốc Đông y quan trọng đến nhường nào.

Phụ (Phụ tử – Rễ Ô Quy Đầu)

Phụ ở đây là rễ của cây ô quy đầu – loài thực vật được coi là thuốc quý nhưng cũng có thể gây chết người nếu không sử dụng đúng cách. Phụ tử giúp hồi dương cứu nghịch tức là lấy lại dương khí (bản lĩnh) cho nam giới, cải thiện tình trạng sức khỏe nhất là những vấn đề liên quan đến 5inh lý, chứng bệnh hư hàn…

Sâm – Nhung – Quế – Phụ là 4 loại dược liệu quý của y học cổ truyền. Chúng đóng góp quan trọng vào việc tăng cường sức khỏe, phục hồi thể trạng cho các bệnh nhân. Sâm – Nhung – Quế – Phụ xứng đáng là tứ đại danh dược theo cách gọi của y học cổ truyền!

Tuy nhiên, để đảm bảo tác dụng tốt nhất của dược liệu, chúng ta nên tham khảo hướng dẫn của thầy thuốc trước khi sử dụng.